Thư mục
Xu hướng công nghệ số ngày càng phát triển, các doanh nghiệp đã chuyển đổi 100% sang hóa đơn điện tử và khái niệm hợp đồng điện tử là gì? cũng đã xuất hiện và dần quan tâm hơn. Vì những giao kết trên hợp đồng điện tử tối ưu được chi phí và tiết kiệm thời gian, đơn giản hóa việc lưu trữ và trao đổi thông tin hơn hợp đồng truyền thống. Hãy cùng CGV telecom tìm hiểu hợp đồng điện tử là gì? các đặc điểm của hợp đồng điện tử và tính pháp lý của chúng được bảo đảm như thế nào qua bài viết sau nhé.
Hợp đồng điện tử là gì?
Hợp đồng điện tử là hình thức hợp đồng được thiết lập dưới dạng thông tin được tạo ra, được gửi đi, được nhận lại và lưu trữ trên phương tiện điện tử. Những phương tiện hoạt động dựa trên công nghệ điện, điện tử, kỹ thuật số, từ tính, đường truyền không dây, quang học, điện từ hoặc các công nghệ tương tự được tính là phương tiện điện tử.
Hợp đồng điện tử có được đảm bảo tính pháp lý không? Có phải hợp đồng điện tử chỉ được đảm bảo trên môi trường số?
Giao kết hợp đồng điện tử là hình thức giao kết sử dụng thông điệp điện tử để tiến hành một phần hoặc toàn phần giao dịch trên hợp đồng. Lúc này, thông báo dưới dạng thông điệp điện tử của hợp đồng điện tử có giá trị pháp lý tương đương thông báo bằng hợp đồng truyền thống.
Đặc điểm của hợp đồng điện tử là gì?
Hợp đồng điện tử có khá nhiều những đặc điểm độc đáo. Cùng điểm qua các đặc điểm sau:
Giao kết bằng thông điệp điện tử
Điểm đặc trưng của hợp đồng điện tử nằm ở việc đề nghị giao kết, giao kết, thực hiện giao kết và lưu trữ hợp đồng đều bằng thông điệp điện tử, trừ khi các bên có thỏa thuận về việc giao kết khác.
Thông điệp điện tử là các thông tin được người dùng tạo ra, gửi đi, nhận lại và lưu trữ trên phương tiện điện tử, bao gồm chứng từ điện tử, điện tín, điện báo, email, fax,…
Quy trình thực hiện trên môi trường số
Tất cả các bước trong quy trình ký kết đều được thực hiện trên môi trường số hóa, thông qua Internet. Hai bên tham gia không cần in hợp đồng, tài liệu ra giấy và gặp mặt nhau trực tiếp để thực hiện ký kết hợp đồng.
Điều này yêu cầu các bên phải thận trọng khi thỏa thuận, soạn thảo, ký kết và lưu trữ hợp đồng. Các hoạt động chỉnh sửa hợp đồng đều phải có lịch sử chỉnh sửa để làm căn cứ nếu có tranh chấp xảy ra.
Khi thực hiện trên môi trường số doanh nghiệp có được rất nhiều lợi ích như: tính bảo mật cao, lưu trữ an toàn, dễ dàng tìm kiếm và tối ưu chi phí cũng như thời gian tìm kiếm
Hợp đồng điện tử là gì? Hợp đồng điện tử có thể ký bằng chữ ký số dùng USB token, HSM, chữ ký điện tử
Ít nhất 3 chủ thể tham gia
Hợp đồng truyền thống thì chỉ cần 2 chủ thể tham gia là bên mua và bên bán. Nhưng với hợp đồng điện tử, bên cạnh 2 chủ thể mua và bán, thì xuất hiện chủ thể thứ 3 chính là cơ quan chứng thực chữ ký điện tử.
Cơ quan chứng thực chữ ký số có trách nhiệm bảo đảm giá trị pháp lý cho hợp đồng điện tử. Chủ thế thứ 3 không tham gia vào các hoạt động đàm phán, ký kết và chỉ đóng vai trò đảm bảo hợp đồng điện tử được thực hiện đúng pháp luật.
Có phạm vi áp dụng nhất định
Theo Luật giao dịch điện tử 2005 thì hợp đồng điện tử chỉ áp dụng với các lĩnh vực: dân sự, kinh doanh, thương mại hoặc một số hoạt động của cơ quan Nhà nước.
Hợp đồng điện tử không áp dụng đối với giao dịch: cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đăng ký kết hôn, giấy quyết định ly hôn, giấy khai sinh, khai tử,…
Có 3 nguyên tắc giao kết hợp đồng điện tử
- Các bên tham gia hợp đồng có quyền thỏa thuận sử dụng phương tiện điện tử nào trong giao kết và thực thi hợp đồng.
- Việc giao kết và thực hiện hợp đồng phải tuân thủ các quy định của Luật Giao dịch điện tử và đảm bảo pháp lý của hợp đồng
- Các bên có quyền thỏa thuận về kỹ thuật, chứng thực và điều kiện để đảm bảo tính toàn vẹn, bảo mật thông tin khi giao kết và thực hiện hợp đồng điện tử.
Phân loại hợp đồng điện tử
Hợp đồng điện từ được phân loại dựa trên 2 tiêu chí chính là hình thức thực hiện và mục đích hợp đồng. Hiểu được về khái niệm hợp đồng điện tử là gì, bây giờ chúng ta cùng phân loại chúng cụ thể như sau:
Dựa theo hình thức thực hiện
Với tiêu chí Hình thức thực hiện thì hợp đồng điện tử được chia thành 3 loại như sau:
Hợp đồng hình thành qua email
Hợp đồng điện tử hình thành qua email có quá trình đàm phán, soạn thảo tương tự hợp đồng truyền thống nhưng ký kết sẽ dùng thư điện tử (email).
Đối với loại hợp đồng này các bên tham gia không cần gặp mặt trực tiếp để ký kết mà sẽ ký qua email từ đó tiết kiệm tối đa thời gian và chi phí cho các bên.
Đưa bản PDF của hợp đồng giấy lên website
Đây là hình thức hợp đồng được soạn thảo trên giấy như hợp đồng truyền thống nhưng quá trình chỉnh sửa và ký kết sẽ được cập nhật lên website để các bên thực hiện online.
Loại hợp đồng điện từ này có nút xác nhận “ Đồng ý” hoặc “ Từ chối” với những điều khoản trong hợp đồng thường dưới định dạng PDF.
Hợp đồng được hình thành bằng giao dịch tự động
Hợp đồng điện tử hình thành bằng giao dịch tự động là khách hàng sẽ nhập thông tin vào máy tính và tự động xử lý thông tin trong quá trình giao dịch, nội dung không được soạn thảo sẵn.
Sau khi hoàn thành giao dịch, hợp đồng được hiển thị trên màn hình để các bên xác nhận lại chuẩn thông tin và các điều khoản.
Các loại hợp đồng điện tử là gì?
Dựa theo mục đích hợp đồng
Phân loại theo mục đích thì hợp đồng điện tử được chia thành 3 loại chính là hợp đồng thương mại, hợp đồng lao động và hợp đồng dân sự. Cụ thể như sau:
Hợp đồng thương mại điện tử
Là loại hợp đồng có một chủ thể là thương nhân và một chủ thể có tư cách pháp lý để xác nhận hợp đồng có đủ giá trị pháp lý. Đối tượng sử dụng hợp đồng thương mại điện tử là hàng hóa, dịch vụ.
Hợp đồng lao động điện tử
Hợp đồng lao động điện tử là hợp đồng được ký kết giữa người lao động và người sử dụng lao động về các điều khoản liên quan đến việc sử dụng lao động như lương thưởng, các chế độ chính sách, trách nhiệm và nghĩa vụ,…
Hợp đồng dân sự điện tử
Hợp đồng dân sự điện tử là sự thỏa thuận giữa 2 hoặc nhiều bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt về quyền và nghĩa vụ dưới hình thức dữ liệu điện tử. Một số giao dịch dân sự không được áp dụng ở hình thức điện từ là đăng ký kết hôn, ly hôn, khai sinh, quyền sử dụng đất, nhà ở,…
Ưu và nhược điểm của hợp đồng điện tử là gì?
Ưu điểm của hợp đồng điện tử
Tối ưu thời gian, công sức, chi phí
Mọi công đoạn từ soạn thảo, ký duyệt, nhận và gửi hợp đồng đều thực hiện qua nền tảng internet nhanh chóng và thuận tiện. Giúp tiết kiệm tối đa chi phí in ấn, đi lại, quản lý cho các bên.
Tính minh bạch cao
Hợp đồng điện tử công khai nội dung giữa các bên, có tính minh bạch cao. Các bên được tự do thỏa thuận, sửa đổi bổ sung nội dung các điều khoản theo quy định của pháp luật.
Dễ dàng tìm kiếm, quản lý và lưu trữ
Nếu hợp đồng văn bản truyền thống tốn nhiều chi phí cho việc in ấn, lưu trữ và quản lý thì hợp đồng điện tử giúp giảm thiểu tối đa chi phí cho những phần việc này. Các thông tin về hợp đồng đều được lưu trữ trong hệ thống điện tử, các bên có thể dễ dàng tìm kiếm, truy cập để tra cứu dễ dàng
Thực hiện đơn giản, tiện lợi
Hợp đồng điện tử bao gồm nhiều loại chữ ký số như chữ ký số tập trung HSM, USB token, chữ ký bằng hình ảnh,… hỗ trợ nhanh chóng việc ký kết, không cần mất thời gian cho việc ký trên giấy và đóng dấu. Chỉ cần có thiết bị kết nối Internet như Smart phone, laptop,… bạn có thể ký hợp đồng điện tử ở bất cứ đâu.
Nhược điểm của hợp đồng điện tử
Sau những lợi ích hợp đồng điện tử mang lại cho doanh nghiệp thì vẫn có những hạn chế. Vậy những hạn chế của hợp đồng điện tử là gì? Cụ thể như sau:
Xảy ra nguy cơ bị lộ hoặc mất dữ liệu trên môi trường số
Nguy cơ lộ hoặc mất dữ liệu xảy ra khi ủy quyền cho bên thứ 3 chứng thực, lưu trữ hoặc do hacker tấn công hệ thống để lấy cắp thông tin.
Khó khăn khi xảy ra tranh chấp
Vì hợp đồng điện tử có tính phi biên giới nên khi xảy ra tranh chấp sẽ khó để xác định thời điểm giao kết, đặc biệt trong các giao dịch quốc tế. Để khắc phục vấn đề này các bên cần thỏa thuận rõ ràng về cách thức giải quyết khi tranh chấp xảy ra.
So sánh hợp đồng điện tử và hợp đồng truyền thống
Hợp đồng điện tử và hợp đồng giấy truyền thống đều được Bộ luật Dân sự 2015 soạn thảo và điều chỉnh, thế nhưng hợp đồng điện tử có một số điểm khác sau:
| Tiêu chí | Hợp đồng điện tử | Hợp đồng truyền thống |
| Căn cứ pháp lý | – Bộ luật dân sự 2005
– Luật giao dịch điện tử 2005 |
Bộ luật dân sự mới 2015 |
| Phương thức giao dịch | – Giao dịch sử dụng phương tiện điện tử, chữ ký điện tử, chữ ký số (USB token, HSM,…)
|
Bằng văn bản, lời nói, hành động, hình thức khác theo thỏa thuận của các bên |
| Số lượng chủ thể | Ít nhất 3 chủ thể (bên bán, bên mua, và cơ quan chứng thực chữ ký điện tử) | 2 chủ thể (bên bán và bên mua) |
| Phạm vi áp dụng | Áp dụng trong một số lĩnh vực cụ thể, theo quy định của Luật giao dịch điện tử 2005, HĐĐT không áp dụng với các loại: giấy kết hôn, ly hôn, khai sinh, khai tử, thừa kế,… | Áp dụng rộng rãi cho mọi lĩnh vực kinh tế, xã hội |
| Nội dung hợp đồng | Cấu trúc gần giống với hợp đồng truyền thống và có thể thêm các điều khoản quy định về:
– Yêu cầu kỹ thuật – Chứng thực về chữ ký điện tử/chữ ký số – Điều kiện đảm bảo tính bảo mật và toàn vẹn |
– Chủ thể tham gia
– Các điều khoản về: giá, phương thức thanh toán, thời gian địa điểm thực hiện hợp đồng, – Quy định giải quyết khi xảy ra tranh chấp |
Một số thắc mắc khi ký hợp đồng điện tử thường gặp
Khi đã nắm rõ cơ bản được những thông tin về hợp đồng điện tử là gì thì chắc chắn chúng ta sẽ bắt gặp một số các thắc mắc như sau:
Có các hình thức nào để ký hợp đồng điện tử?
Các bên tham gia có thể dùng chữ ký số USB Token, chữ ký số HSM, chữ ký điện tử dạng hình ảnh hoặc scan. Đối với các hợp đồng có giá trị cao nên sử dụng chữ ký số vì tính bảo mật cao, không thể làm giả. Đối với cá hợp đồng có giá trị nhỏ thì dùng chữ ký điện tử.
Hợp đồng điện tử có đảm bảo tính pháp lý hay không?
Theo Thông tư 87/2021/TT-BTC của Bộ tài chính đã cho phép sử dụng hợp đồng điện tử trong nghiệp vụ kho bạc nhà nước. Đồng thời hợp đồng điện tử cũng được đảm bảo giá trị pháp lý trong nhiều lĩnh vực được nêu trong Bộ luật dân sự 2005.
Có thể phân quyền, phân cấp trên hệ thống ký hợp đồng không?
Người sử dụng hợp đồng điện tử có thể phân cấp và phần quyền ai được xem, được ký tùy thuộc vào thiết lập nhằm đảm bảo an toàn và bảo mật thông tin của doanh nghiệp.
Hợp đồng điện tử được đảm bảo tính pháp lý trên môi trường số ở nhiều lĩnh vực theo quy định.
Qua bài viết trên CGV telecom hy vọng bạn đọc hiểu đúng về hợp đồng điện tử là gì? để áp dụng thành công đúng mục đích, tiết kiệm được thời gian và công sức, quan trọng là bảo vệ quyền lợi của mình. Hãy tìm hiểu kỹ về tính pháp lý của Hợp đồng điện tử là gì? để tự tin thực hiện các hợp đồng kinh doanh có giá trị cao, cũng như số lượng lớn các văn bản có căn cứ pháp lý khác trong doanh nghiệp của mình. Nếu có bất kỳ câu hỏi nào về hợp đồng điện từ iContract, vui lòng liên hệ với CGV telecom để được tư vấn chi tiết.
